οὐ γὰρ δυνάμεθά τι κατὰ τῆς ἀληθείας, ἀλλ᾿ ὑπὲρ τῆς ἀληθείας. (Β΄ Κορινθίους 13,8)

21.3.10

Γιατί δεν μας καταλαβαίνουν οι Γερμανοί

Η άποψη ενός Έλληνα που ζει στη Γερμανία

Empörung: von starken Emotionen begleitete Entrüstung als Reaktion auf Verstöße gegen moralische Konventionen. Ή ελληνιστί: Έκπληξη και θυμός που συνοδεύονται από έντονα συναισθήματα ως αντίδραση στην παραβίαση ηθικών συμβάσεων (από το λεξικό Duden).

Τα χρήματα έρχονται δεύτερα. Άλλωστε δεν τα ζητάμε χάρισμα. Κάποια στιγμή θα τα επιστρέψουμε (λέμε τώρα). Μετά τις αταξίες που σωρεύσαμε τόσο καιρό με την ανεμελιά μας, η θρυλούμενη επείγουσα ανάγκη των ίδιων των Γερμανών για επάνοδο της ευρωζώνης στην ομαλότητα, ίσως τελικά να μην είναι τόσο σημαντική. Όλα αυτά είναι πράγματα προσωρινά και άνθρωποι με καλή διάθεση τα ξεπερνούν. Αυτό που μετράει για να αρχίσει η διαδικασία μιας τίμιας συναλλαγής είναι η συμπάθεια. Και η συμπάθεια έχει ως προαπαιτούμενο την ύπαρξη συνάφειας. Στην προκειμένη περίπτωση μια αίσθηση συγγένειας, μια αίσθηση ότι μοιραζόμαστε κοινές αξίες και αντιλήψεις.

Ένα από τα πράγματα που μαθαίνει από πολύ τρυφερή ηλικία ένας Γερμανός είναι η έννοια της προσωπικής ευθύνης. Σαν μέλος μιας πανίσχυρης συλλογικότητας, διδάσκεται πρώτα τις υποχρεώσεις του απέναντι στους άλλους και μετά τα όποια δικαιώματα. Η προσωπική ευθύνη έχει ως άξονα τις κοινά παραδεκτές ηθικές αξίες. Και μια από αυτές ορίζει ότι δεν πρέπει να εξαπατάς τον εταίρο σου. Έτσι μπορείς να κτίζεις άνετα το οικοδόμημα σου πάνω στα θεμέλια της καλής πίστης, που την προσφέρεις απλόχερα ο ίδιος, για να μπορέσεις αργότερα να την εισπράξεις ως ανταπόδοση. Επιπλέον, υπάρχουν κάποια πράγματα που, κάθε φορά, τα κάνεις ή δεν τα κάνεις, όχι επειδή σε συμφέρει ή επειδή μπορεί να έχουν ευχάριστες ή δυσάρεστες προσωπικές συνέπειες. Αλλά γιατί, πολύ απλά, έτσι πρέπει. Επειδή δεν γίνεται, κάτω από το πρίσμα του ηθικού νόμου, να κάνεις διαφορετικά.

Οι Γερμανοί μαθαίνουν επίσης από τα μικρά τους χρόνια, ότι ένα από τα πράγματα που πρέπει να αποφεύγουν είναι η έκθεση τους στον ηθικό κίνδυνο. Δεν έχουν τη βεβαιότητα, δηλαδή, ότι μπορούν να δρουν απερίσκεπτα και ανεύθυνα, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες, επειδή θα ξέρουν ότι πάντα θα υπάρχει κάποιος πρόθυμος, ή ακόμη και εκβιαστικά υποχρεωμένος, να τους ξελασπώσει.

Η ταύτιση με το αγαθό είναι αισθητικά ελκυστική. Η ιδιοτελής παραβίαση των κανόνων που έχουμε συναποδεχθεί είναι αντίθετα αισθητικά αποκρουστική και απεχθής. Η ίδια η ζωή είναι μια συνεχής άσκηση αισθητικής.

Θέμης Καζαντζίδης

Πηγή: VORIA.GR